Zona göz nedir ve belirtileri nelerdir?

Zona göz, tıbbi adıyla "oftalmik zona" veya "herpes zoster oftalmikus", su çiçeğine neden olan varicella-zoster virüsünün (VZV) yeniden aktifleşmesi sonucu göz ve çevresini etkileyen bir enfeksiyondur. Bu durum, genellikle çocuklukta geçirilen su çiçeğinin ardından virüsün sinir dokusunda uyku halinde kalması ve ilerleyen yaşlarda, bağışıklık sisteminin zayıfladığı dönemlerde (stres, hastalık veya yaşlanma gibi) yeniden harekete geçmesiyle ortaya çıkar. Virüs, trigeminal sinirin oftalmik dalı boyunca ilerleyerek göz kapağı, alın, burun ve gözün kendisinde lezyonlara neden olur. Zona göz, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur çünkü tedavi edilmezse kalıcı görme kaybı, kornea ülseri veya kronik ağrı gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Zona göz belirtileri, genellikle tek taraflı olarak (yüzün bir tarafında) ortaya çıkar ve hafiften şiddetliye doğru ilerleyebilir. Erken teşhis ve tedavi için bu belirtileri tanımak önemlidir. İşte yaygın belirtiler:

• Ağrı ve Yanma: Genellikle döküntülerden önce başlar; göz çevresinde, alında veya burun kökünde şiddetli, batıcı veya yanıcı ağrı görülür. Bu ağrı bazen migren veya sinüzit ile karıştırılabilir.
• Deri Döküntüleri ve Kabarcıklar: Etkilenen bölgede kızarıklık, içi sıvı dolu kabarcıklar (veziküller) oluşur. Bu döküntüler genellikle göz kapağı, alın, burun veya yanakta, sinir yolu boyunca dağılır ve zamanla kabuklanıp iyileşir.
• Göz Kızarıklığı ve Tahriş: Gözde kızarıklık, kaşıntı, sulanma veya yabancı cisim hissi ortaya çıkabilir. Bu, konjonktivit (göz zarı iltihabı) belirtisi olabilir.
• Işığa Duyarlılık (Fotofobi): Gözlerin ışığa karşı aşırı hassas hale gelmesi ve rahatsızlık hissi.
• Bulanık Görme veya Görme Kaybı: Kornea (gözün saydam tabakası), iris veya retina etkilenirse görme bulanıklığı, çift görme veya geçici/kalıcı görme kaybı gelişebilir.
• Göz Kapağı Şişliği ve Düşüklüğü: Enfeksiyon nedeniyle göz kapağında ödem, şişme veya pitozis (kapağın sarkması) görülebilir.
• Kornea İltihabı (Keratitis): Gözün ön kısmında ağrı, kızarıklık ve görme sorunlarına neden olan bir durum; zona gözün yaygın bir komplikasyonudur.
• Burun Ucunda Döküntü: Hutchinson belirtisi olarak bilinen bu durum, burun ucunda kabarcıkların görülmesi ve göz içi tutulum riskinin yüksek olduğunu gösterir; acil müdahale gerektirir.
• Diğer Belirtiler: Ateş, baş ağrısı, halsizlik gibi genel enfeksiyon bulguları eşlik edebilir. Ayrıca, iyileşme sonrası "postherpetik nevralji" adı verilen kronik ağrı gelişebilir.

Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıkarsa, derhal bir göz doktoruna veya enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Erken antiviral tedavi (örneğin, asiklovir), belirtilerin şiddetini azaltabilir ve komplikasyon riskini düşürebilir. Ayrıca, zona aşısı (örneğin, Shingrix), özellikle 50 yaş üstü bireylerde hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir.