Gözde zona nedir ve nasıl tedavi edilir?

Zona, herpes zoster olarak da bilinen, varicella-zoster virüsünün (VZV) neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu virüs, su çiçeği geçiren kişilerde, virüsün vücutta sinir köklerinde latent (uyku) durumda kalmasıyla ortaya çıkar. İleri yaş, stres, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi faktörler, zona gelişiminde etkili olabilir. Gözde zona, özellikle göz çevresindeki sinirleri etkileyen ve oftalmik zona olarak adlandırılan bir durumu ifade eder.

Gözde Zona Belirtileri

• Gözde ağrı ve yanma hissi
• Gözde sulanma veya kuruluk
• Görme bozuklukları (bulanık görme, ışığa hassasiyet)
• Göz kapağında kabarma ve kızarıklık
• Yüzde veya göz çevresinde döküntü ve kabarcıklar

Belirtiler genellikle bir hafta içinde ortaya çıkar ve genellikle bir gözle sınırlı kalır.

Gözde zona, VZV'nin yeniden aktive olması sonucu ortaya çıkar. Aşağıdaki faktörler, virüsün yeniden aktif hale gelmesine yol açabilir:

• Yaş: 50 yaş ve üzeri bireylerde daha sık görülür.
• Bağışıklık sistemi zayıflığı: HIV, kanser tedavisi veya organ nakli gibi durumlar.
• Stres: Aşırı stres bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
• Travma: Göz bölgesine gelen fiziksel travmalar.

Gözde zona tanısı genellikle klinik belirtilere ve hastanın tıbbi geçmişine dayanarak konur. Göz doktoru, göz muayenesi yaparak ve hastanın semptomlarını değerlendirerek tanıyı koyabilir. Gerekirse laboratuvar testleri de yapılabilir.

Gözde zona tedavisi, genellikle antiviral ilaçlar ve semptomatik tedavi kombinasyonunu içerir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Antiviral ilaçlar: Acyclovir, valacyclovir ve famciclovir gibi ilaçlar, virüsün çoğalmasını engeller ve hastalığın süresini kısaltabilir.
• Ağrı kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID) veya opioidler kullanılabilir.
• Göz damlaları: Gözdeki kuruluğu ve yanmayı azaltmak için yapay gözyaşı damlaları önerilebilir.
• Strese bağlı tedaviler: Stres yönetimi ve psikoterapi, hastanın genel iyilik halini artırabilir.

Gözde zona, tedavi edilmediği takdirde bazı komplikasyonlara yol açabilir:

• Postherpetik nevralji: Zona sonrasında devam eden ağrı durumu.
• Göz enfeksiyonları: Kornea iltihabı (keratit) gibi durumlar gelişebilir.
• Görme kaybı: Ciddi durumlarda kalıcı görme kaybı meydana gelebilir.

Gözde zona, ciddi bir sağlık sorunu olmakla birlikte, erken tanı ve uygun tedavi ile komplikasyonların önlenmesi mümkündür. Eğer gözde zona belirtileri yaşıyorsanız, bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir. Bağışıklık sistemini güçlendirici önlemler almak, zona riskini azaltabilir.

Ek olarak, yıllık aşı uygulamaları, zona ve su çiçeği riskini azaltma konusunda etkili bir yöntemdir. Aşılar, özellikle 50 yaş üstü bireyler için önerilmektedir.