Göz kaslarının anatomi yapısı nasıldır?

Gözlerimizin karmaşık hareket mekanizması, anatomik açıdan son derece özelleşmiş kas grupları tarafından yönetilir. Ekstrinsik ve intrinsik kasların koordineli çalışması, hem göz küresinin çok yönlü hareket kabiliyetini hem de ışık kontrolü ile odaklanma gibi temel görsel işlevleri mümkün kılar.

20 Kasım 2025
Göz Kaslarının Anatomik Yapısı

Göz kasları, göz küresinin hareketlerini kontrol eden ve koordineli bir şekilde çalışan özelleşmiş çizgili kaslardır. Bu kaslar, gözün farklı yönlere hareket etmesini sağlayarak görüş alanımızı genişletir ve odaklanmayı kolaylaştırır. Anatomik olarak, göz kasları ekstrinsik (dış) ve intrinsik (iç) olarak iki ana gruba ayrılır.

Ekstrinsik Göz Kasları

Ekstrinsik kaslar, göz küresini orbita (göz çukuru) içinde hareket ettiren ve göz dışından kaynaklanan kaslardır. Toplamda altı adet ekstrinsik göz kası bulunur ve bunlar üç çift halinde gruplandırılır. Bu kaslar, beyin sapından çıkan kraniyal sinirler (III, IV ve VI. sinirler) tarafından innerve edilir.
  • Medial Rektus Kası: Gözü burun köküne doğru (nazal yöne) çevirir. Okülomotor sinir (III. kraniyal sinir) tarafından kontrol edilir.
  • Lateral Rektus Kası: Gözü dışa (temporal yöne) doğru çevirir. Abdusens sinir (VI. kraniyal sinir) tarafından innerve edilir.
  • Superior Rektus Kası: Gözü yukarı ve hafifçe içe doğru hareket ettirir. Okülomotor sinir (III. kraniyal sinir) ile çalışır.
  • İnferior Rektus Kası: Gözü aşağı ve içe doğru çevirir. Aynı şekilde okülomotor sinir tarafından innerve edilir.
  • Superior Oblik Kası: Gözü aşağı ve dışa doğru döndürür; ayrıca intorsiyon (içe dönme) hareketine yardımcı olur. Troklear sinir (IV. kraniyal sinir) tarafından kontrol edilir.
  • İnferior Oblik Kası: Gözü yukarı ve dışa doğru hareket ettirir; ekstorsiyon (dışa dönme) işlevi görür. Okülomotor sinir (III. kraniyal sinir) ile çalışır.

Bu kaslar, orbita içinde özel bağlarla (örneğin, superior oblik kası troklea adı verilen bir kılavuzdan geçer) desteklenir ve göz küresine yapışarak ince koordinasyon sağlar.

İntrinsik Göz Kasları

İntrinsik kaslar, gözün iç yapılarında bulunan ve ışık kontrolü ile odaklanma gibi işlevleri düzenleyen düz kaslardır. Bu kaslar otonom sinir sistemi (sempatik ve parasempatik) tarafından kontrol edilir.
  • İris Sfinkter Kası: Göz bebeğini daraltarak (miyozis) fazla ışığın girişini engeller. Parasempatik sinirler (okülomotor sinirin parasempatik lifleri) tarafından uyarılır.
  • İris Dilatör Kası: Göz bebeğini genişleterek (midriyazis) daha fazla ışık girmesini sağlar. Sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilir.
  • Siliyer Kas: Lens kalınlığını değiştirerek gözün yakın veya uzak nesnelere odaklanmasını (akomodasyon) sağlar. Parasempatik sinirlerle innerve edilir.

Göz Kaslarının Genel Özellikleri

Göz kasları, vücuttaki en hızlı ve en hassas kaslardan biridir; saniyede birkaç kez hareket edebilirler. Ekstrinsik kaslar, yorulmaya dirençli olmalarıyla bilinir, çünkü sürekli olarak ince ayarlamalar yaparlar. Kan damarları ve sinirler açısından zengin bir yapıya sahiptirler, bu da hızlı enerji üretimine ve sinyal iletimine olanak tanır. Anatomik olarak, kas lifleri ince ve yoğun şekilde paketlenmiştir, bu da hassas kontrol sağlar.

Klinik Önem

Göz kaslarındaki bozukluklar (örneğin, şaşılık, nistagmus veya sinir felçleri) görme sorunlarına yol açabilir. Anatomik yapının iyi anlaşılması, tanı ve cerrahi müdahalelerde kritik öneme sahiptir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Editörün Seçtiği
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Miyop Testi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Miyop Testi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Lazerle Miyop Tedavisi
Lazerle Miyop Tedavisi
Miyop Ne Demektir
Miyop Ne Demektir
Miyop Göz Ameliyatı Riskleri ve Sonrası
Miyop Göz Ameliyatı Riskleri ve Sonrası
Yüksek Miyop Belirtileri ve Tedavisi
Yüksek Miyop Belirtileri ve Tedavisi
;