Anizokori Nedir?
Göz bebeklerinin (pupiller) büyüklüklerinin birbirinden farklı olması durumuna "anizokori" adı verilir. Bu durum fizyolojik (normal) olabileceği gibi, altta yatan bazı tıbbi durumların belirtisi de olabilir. Toplumun yaklaşık %20'sinde hafif derecede anizokori görülebilir ve bu genellikle normal kabul edilir. Ancak ani başlayan veya belirgin bir şekilde farklılık gösteren durumlarda mutlaka bir göz doktoruna başvurulmalıdır.
Fizyolojik (Normal) Anizokori
- Doğuştan gelen ve herhangi bir hastalıkla ilişkisi olmayan, genellikle 1 mm'den az olan boyut farkıdır.
- Işık değişimlerinde her iki göz bebeği de aynı hızda ve oranda tepki verir.
- Kişinin hayatı boyunca sabit kalabilir ve herhangi bir soruna neden olmaz.
Anizokoriye Neden Olabilecek Tıbbi Durumlar
Anizokori, gözün kendisinden veya sinir sisteminden kaynaklanan çeşitli problemlerin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
1. Göz ile İlgili Nedenler
- Travma: Göze alınan bir darbe, göz içi cerrahisi veya penetran yaralanmalar iris kaslarına veya sinirlerine zarar verebilir.
- İritis veya Üveit: Gözün iris tabakasının iltihaplanması, göz bebeğinin küçülmesine (miyozis) veya şeklinin bozulmasına neden olabilir.
- Glokom (Göz Tansiyonu): Ani glokom krizleri göz bebeğinde büyümeye yol açabilir.
- İlaçlar: Göze damlatılan bazı damlalar (göz muayenesinde kullanılan midriyatik damlalar gibi) veya sistemik olarak alınan bazı ilaçlar geçici veya kalıcı anizokoriye neden olabilir.
- Adie Tonik Pupil: Genellikle tek taraflı olarak görülen, ışığa yanıtı yavaş olan ve genişlemiş bir göz bebeği ile karakterize bir durumdur.
2. Nörolojik (Sinir Sistemi) Nedenler
- Üçüncü Kranial Sinir Felci (Okülomotor Sinir Felci): Bu sinir, göz bebeğinin küçülmesini sağlayan kası kontrol eder. Sinirin felcinde etkilenen taraftaki göz bebeği normalden büyük olur. Bu, anevrizma, tümör, diyabetik nöropati veya travma gibi ciddi durumların habercisi olabilir.
- Horner Sendromu: Sempatik sinir sisteminin hasar görmesi sonucu oluşur. Etkilenen tarafta göz bebeği küçük (miyozis), göz kapağında düşüklük (ptozis) ve terleme azlığı görülür.
- Beyin Kanaması veya İnme: Özellikle beyin sapını etkileyen kanama veya inmeler, göz bebeklerinde anizokoriye yol açabilir. Bu, acil bir tıbbi durumun işaretidir.
- Beyin Tümörleri: Beyin sapı veya göz bebeği refleks yollarını etkileyen tümörler.
- Menenjit veya Beyin İltihabı (Ensefalit): Santral sinir sisteminin enfeksiyonları.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa, vakit kaybetmeden bir göz doktoruna veya acil servise başvurmanız önemle tavsiye edilir: - Anizokori ani bir şekilde ortaya çıktıysa.
- Göz bebeği boyutlarındaki fark giderek artıyorsa.
- Anizokoriye aşağıdaki belirtiler eşlik ediyorsa
- Bulanık veya çift görme
- Göz ağrısı veya baş ağrısı
- Göz kapağında düşüklük (ptozis)
- Mide bulantısı veya kusma
- Bilinç değişiklikleri, konuşma güçlüğü, kol veya bacakta güçsüzlük (inme belirtileri)
- Işığa hassasiyet
Teşhis ve Tedavi
Doktorunuz, göz bebeklerinizin ışık tepkilerini değerlendirecek, detaylı bir göz muayenesi yapacak ve altta yatan nedeni bulmak için gerekli görürse nörolojik muayene, görüntüleme yöntemleri (BT, MR) veya kan testleri isteyebilir. Tedavi, anizokoriye neden olan esas duruma yöneliktir. Fizyolojik anizokori için herhangi bir tedavi gerekmez.
|
