Göz Bebeklerinde Büyüme (Midriyazis) Nedenleri
Göz bebekleri (pupiller), ışık miktarına göre büyüyüp küçülen, gözün iris kısmının ortasındaki açıklıklardır. Normalde, karanlıkta büyürler (daha fazla ışık girmesi için), aydınlıkta ise küçülürler (ışığın gözü yakmasını engellemek için). Ancak bazen ışık koşullarından bağımsız olarak veya normalin dışında bir büyüme (midriyazis) görülebilir. Bu durumun fizyolojik (normal) ve patolojik (hastalık kaynaklı) birçok nedeni olabilir. İşte göz bebeklerinde büyümenin başlıca nedenleri:
1. Fizyolojik (Doğal) Nedenler
- Işık Değişimleri: Karanlık veya loş ışıkta göz bebekleri doğal olarak büyür.
- Yoğun Duygusal Durumlar: Korku, heyecan, stres veya şaşkınlık anlarında adrenalin salgısının etkisiyle göz bebekleri geçici olarak büyüyebilir.
- Odaklanma (Yakına Bakma): Yakın bir nesneye odaklandığımızda göz bebekleri hafifçe küçülür, ancak bu süreçle ilişkili bazı durumlarda geçici değişimler görülebilir.
2. İlaçlar ve Maddeler
- Göz Damlaları: Göz muayenesi sırasında kullanılan bazı damlalar (sikloplejik midriyatikler) kasları geçici olarak felç ederek göz bebeğinin büyümesine neden olur.
- İlaç Yan Etkileri: Bazı antihistaminikler, antiemetikler (bulantı önleyiciler), Parkinson ilaçları, antidepresanlar ve diğer bazı reçeteli ilaçlar yan etki olarak midriyazise yol açabilir.
- Madde Kullanımı: Kokain, amfetamin, LSD, esrar gibi yasa dışı maddeler ve alkol göz bebeklerinde büyümeye neden olabilir.
3. Nörolojik Nedenler
- Kafa Travması veya Beyin Hasarı: Kafaya alınan bir darbe sonucu beyinde şişme, kanama veya hasar oluşursa, göz bebeklerinde büyüme (özellikle tek taraflı ise ciddi bir işaret olabilir) görülebilir.
- Felç (İnme): Beyne giden kan akışının kesilmesi veya beyin kanaması sonucu göz bebeklerinde anormallikler oluşabilir.
- III. Kranial Sinir Felci: Göz hareketlerini ve göz bebeğinin küçülmesini kontrol eden sinirin hasar görmesi, göz bebeğinde büyümeye ve ışığa tepki vermemesine neden olur.
- Adie (Tonik) Pupil: Genellikle tek gözde görülen, göz bebeğinin büyümesi ve ışığa yavaş tepki vermesi ile karakterize iyi huylu bir durumdur.
4. Göz ile İlgili Nedenler
- Göz Yaralanmaları: Göze gelen bir darbe, iris sfinkter kasında hasara yol açarak göz bebeğinin büyümesine ve şeklinin bozulmasına neden olabilir.
- Glokom (Göz Tansiyonu): Ani açı kapanması glokomu gibi bazı glokom türleri, göz bebeğinde büyümeye ve şiddetli göz ağrısına neden olabilir.
- Göz Cerrahisi: Katarakt veya retina ameliyatları gibi bazı göz operasyonları sonrasında geçici veya kalıcı göz bebeği büyümesi görülebilir.
5. Diğer Tıbbi Durumlar
- Botulizm: Nadir görülen bir gıda zehirlenmesi türü olan botulizm, göz bebeklerinde büyümeye neden olabilen ciddi bir hastalıktır.
- Beyin Tümörleri: Beynin belirli bölgelerine baskı yapan tümörler, göz bebeği boyutunu ve tepkisini etkileyebilir.
- Hipotiroidi: Tiroid bezinin yetersiz çalışması nadiren göz bebeği anormalliklerine yol açabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Göz bebeğindeki büyüme aşağıdaki durumlarda acil tıbbi yardım gerektirir: - Ani ve açıklanamayan bir şekilde ortaya çıkması
- Sadece bir gözde olması (anisokori)
- Baş ağrısı, bulantı, kusma, bilinç bulanıklığı, görme kaybı, baş dönmesi veya konuşma güçlüğü gibi diğer semptomlarla birlikte görülmesi
- Bir kaza veya kafa travması sonrasında gelişmesi
- Işığa hiç tepki vermemesi veya şeklinin bozulması
Unutulmamalıdır ki, bu liste kapsamlı değildir ve göz bebeğindeki her türlü anormal değişiklik bir sağlık uzmanı (göz doktoru veya nörolog) tarafından değerlendirilmelidir. Doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktora danışınız. |
