Trabzon Hurması Göz Aşısı Uygulama Rehberi
Trabzon hurması (Diospyros kaki), ülkemizde özellikle Karadeniz bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen değerli bir meyve türüdür. Göz aşısı, bu ağacın çoğaltılmasında ve istenen çeşitlerin aşılanmasında yaygın olarak kullanılan güvenilir bir yöntemdir. Bu rehber, Trabzon hurmasında başarılı bir göz aşısı uygulaması için gerekli tüm adımları detaylı bir şekilde açıklamaktadır.
Göz Aşısı Nedir ve Neden Tercih Edilir?
Göz aşısı, bir bitkiden alınan tek bir gözün (tomurcuk) başka bir bitkiye yerleştirilerek kaynaştırılması işlemidir. Trabzon hurması için tercih edilme nedenleri şunlardır: - Yüksek başarı oranı sağlar.
- Az miktarda aşı kalemi ile çok sayıda aşı yapılabilir.
- Aşılanan bitkide daha az yara izi oluşur.
- Uygulaması nispeten kolaydır.
Uygulama Zamanı
Trabzon hurması için en uygun göz aşısı zamanı, ağacın aktif olarak geliştiği ve kabuğunun kolay ayrıldığı dönemdir. Bu genellikle iki farklı zamanda yapılır: - Sürgün Göz Aşısı (Yaz Aşısı): Temmuz-Ağustos aylarında yapılır. Aynı yılın sürgünlerinden alınan olgunlaşmış gözler kullanılır.
- Durgun Göz Aşısı: Mart-Nisan aylarında, vejetasyon dönemi başlamadan hemen önce yapılır. Bir önceki yıldan alınan ve soğukta muhafaza edilmiş gözler kullanılır.
Gerekli Malzemeler
- Keskin ve temiz bir aşı bıçağı
- Aşı bağı (rafya, aşı bandı veya özel aşı lastiği)
- Sağlıklı Trabzon hurması aşı kalemleri (çeşidi belli, hastalıksız)
- Anaç (aşılanacak genç Trabzon hurması ağacı veya fidanı)
- Budama makası
- Dezenfektan (aletleri temizlemek için)
Adım Adım Göz Aşısı Uygulaması
1. Hazırlık Aşaması
- Aşı bıçağınızı dezenfektanla iyice temizleyin.
- Anaç üzerinde aşı yapacağınız bölgeyi temizleyin.
- Aşı kalemlerini sağlıklı, verimli bir ağaçtan, üzerinde gelişmiş gözler bulunan bir yıllık sürgünlerden alın.
2. Göz Çıkarma (Aşı Kaleminden)
- Aşı bıçağı ile gözün 1-1.5 cm altından hafifçe odun dokusuna inerek kesiğe başlayın.
- Gözün 1-1.5 cm üzerinden keserek, gözü içeren kabuk parçasını (yaklaşık 2-3 cm) çıkarın.
- Çıkarılan göz parçasının arkasındaki odun dokusunu dikkatlice soyabilirsiniz, ancak göz zarar görmemelidir.
3. Anaç Hazırlama ve Kesik Açma
- Anacın aşılanacak bölgesinde, düzgün bir yüzey seçin.
- T şeklinde bir kesik açın: Önce 1-2 cm uzunluğunda enine bir kesik, sonra bu kesiğin ortasından aşağıya doğru 2-3 cm uzunluğunda dikey bir kesik yapın.
- Kabuğu dikkatlice kaldırarak T kesiğin kenarlarını açın.
4. Göz Yerleştirme
- Hazırladığınız gözü, T kesiğin açılan kabukları altına, göz dışarı bakacak şekilde yerleştirin.
- Gözü yukarıdan aşağıya doğru iterek iyice yerleştirin.
5. Bağlama
- Aşı bağı ile aşı bölgesini sıkıca sarın, ancak gözün dışarıda kalmasına dikkat edin.
- Sarma işlemini yukarıdan aşağıya doğru yapın, aşı bölgesinin hava almasını engelleyecek şekilde sıkı olmalıdır.
6. Son İşlemler
- Aşıdan 3-4 hafta sonra, gözün tutup tutmadığını kontrol edin. Tutmuşsa göz canlı ve yeşil görünür.
- Tutmada başarı görülürse, aşı bağını gevşetin veya kesin.
- Anacın aşı noktasının üzerindeki kısmı, aşı sürgünü yeterince büyüdüğünde kesebilirsiniz.
Başarıyı Etkileyen Faktörler
- Aletlerin keskin ve temiz olması
- Doğru zamanlama (kabuğun kolay ayrılabilir olması)
- Aşı gözünün ve anacın taze ve sağlıklı olması
- Aşı sonrası uygun bakım (sulama, zararlılardan koruma)
Sonuç
Trabzon hurmasında göz aşısı, doğru teknik ve zamanlamayla uygulandığında oldukça başarılı sonuçlar veren bir yöntemdir. Bu adımları dikkatle takip ederek, siz de kendi Trabzon hurması ağaçlarınızı çoğaltabilir veya sevdiğiniz bir çeşidi mevcut bir ağaca aşılayabilirsiniz. Aşı becerisi pratikle gelişir, bu nedenle ilk denemelerinizde tam başarı sağlayamazsanız pes etmeyin.
|
