Göz tansiyonu yüksekliği neden olur ve ne gibi etkileri vardır?

Göz tansiyonu yüksekliği, göz içi basıncının (İOP) normal sınırların üzerinde olması durumudur. Normal göz içi basıncı genellikle 10-21 mmHg arasında kabul edilir. Bu durum, göz içindeki sıvının (aköz hümör) üretimi ile drenajı arasındaki dengesizlikten kaynaklanır. Göz tansiyonu yüksekliği tek başına bir hastalık değil, glokom (göz tansiyonu hastalığı) için önemli bir risk faktörüdür. Ancak, her göz tansiyonu yüksekliği glokoma dönüşmez.

Göz tansiyonu yüksekliği, göz içi sıvısının dışa akışında tıkanıklık veya azalmış drenaj kapasitesi nedeniyle oluşur. Başlıca nedenleri şunlardır:

• Ailesel yatkınlık: Genetik faktörler, göz tansiyonu yüksekliği riskini artırabilir.
• İleri yaş: Yaşlandıkça göz içi sıvı drenaj sisteminin verimliliği azalabilir.
• Irk ve etnik köken: Bazı etnik gruplar (örneğin, Afrika kökenliler) daha yüksek risk altındadır.
• Göz yaralanmaları: Travma sonrası göz içi basıncı artabilir.
• Kortikosteroid kullanımı: Uzun süreli steroid içeren ilaçlar (damla, hap vb.) göz tansiyonunu yükseltebilir.
• Göz yapısal anomalileri: İnce kornea veya dar açılı göz yapısı gibi durumlar riski artırır.
• Diğer göz hastalıkları: Üveit, pigment dispersiyon sendromu gibi rahatsızlıklar göz tansiyonunu etkileyebilir.
• Sistemik hastalıklar: Diyabet, hipertansiyon ve migren gibi durumlar dolaylı olarak katkıda bulunabilir.

Göz tansiyonu yüksekliği, özellikle uzun süreli ve kontrolsüz olduğunda ciddi etkilere yol açabilir. Başlıca etkileri şunlardır:

• Glokom riski: Yüksek göz tansiyonu, optik sinir hasarı ve glokom gelişimi için en önemli risk faktörüdür. Glokom, kalıcı görme kaybına neden olabilir.
• Optik sinir hasarı: Göz içi basıncının yüksek olması, optik sinire baskı yaparak hücre kaybına ve sinir lifi hasarına yol açabilir.
• Görme alanı kaybı: Glokom gelişirse, çevresel görme kaybı başlar ve zamanla merkezi görmeyi etkileyebilir. Bu kayıp genellikle yavaş ilerler ve geri döndürülemez.
• Asemptomatik seyir: Göz tansiyonu yüksekliği genellikle belirti vermez, bu nedenle düzenli göz muayenesi erken teşhis için kritiktir.
• Ani göz tansiyonu krizi: Nadiren, dar açılı gözlerde akut bir basınç artışı olabilir; bu, şiddetli ağrı, bulanık görme, kızarıklık ve mide bulantısı gibi semptomlarla acil müdahale gerektirir.
• Psikolojik etkiler: Görme kaybı riski, hastalarda kaygı ve stres yaratabilir.

Göz tansiyonu yüksekliği, glokom gibi ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden, düzenli göz kontrolleriyle izlenmelidir. Erken teşhis ve tedavi (ilaçlar, lazer veya cerrahi) ile göz içi basıncı kontrol altına alınarak görme kaybı riski azaltılabilir. Risk faktörlerine sahip kişilerin yıllık göz muayenesi yaptırması önerilir. Unutmayın, göz sağlığınızı korumak için bilinçli olmak ve profesyonel yardım almak esastır.